VIỆT NAM: TIẾNG GÀO THÉT TỪ BÊN TRONG
một phim của André Menras - Hồ Cương Quyết
Cuốn phim này đã được quay “chui” một cách ngẫu hứng tại Việt Nam. Nó trao lời cho mấy chục người Việt Nam – vô danh hay trứ danh – nói lên nỗi buồn, phẫn nộ, hoang mang trước một chính quyền độc đảng, chịu tác động nặng nề của Trung Quốc.
Tất cả đều tố cáo những kẻ cầm quyền không chấp nhận bất cứ sự phản biện và phản đối nào, vùi dập những giá trị đã đưa họ lên tột đỉnh quyền lực. Bạo hành của công an, tham nhũng thối nát, uy hiếp và sợ hãi, không chừa một tầng lớp xã hội nào. Dường như đó là những chỉ dấu vạch ra giới hạn của một chế độ đã thuộc về quá vãng.
Những cấp cao nhất của giới tư bản quốc tế không ngớt lời ca ngợi sự phát triển ấn tượng của kinh tế Việt Nam.
Đi sâu vào lòng xã hội Việt Nam, cuốn phim này vạch rõ sự tương phản bạo liệt và đau thương giữa một bên là những dấu hiệu bề ngoài của tăng trưởng kinh tế, và một bên là thực trạng các quyền con người và quyền công dân trên đất nước này.
Cuộc gặp các nhân vật trong phim lần lần cho thấy mạng lưới công an, thành hình trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và Mỹ đã được đảng cộng sản duy trì, lũng đoạn nhằm thống trị và kiểm soát các tầng lớp dân chúng.
Cho thấy cách mạng đã « quay lại » chống nhân dân như thế nào, theo lời một nhà văn phát biểu trong phim.
Cho thấy nền độc lập, giành lại với cái giá phải trả là mạng sống của hơn ba triệu người Việt Nam, đang bị chủ nghĩa bành trướng của Bắc Kinh đe doạ như thế nào.
Kiểm duyệt nghiệt ngã, cấm tự do đi lại và hội họp, công an dùng côn đồ để hành hung ngoài đường phố ; bắt bớ, bắt cóc người một cách tàn bạo ; cán bộ thoái hoá cấu kết với bọn doanh nhân gian manh chiếm đoật đất đai của nông dân ;
Bạo lực trong các trại giam dầy đặc, một chế độ lao tù không thua chế độ cũ ; Đe doạ gia đình, nạt nộ người thân bằng điện thoại, bằng sự theo dõi công khai… Những chiến sĩ kháng chiến cũ ở miền Nam hay bộ đội miền Bắc lên tiếng chống tố cáo nạn tham nhũng, tố cáo hiểm hoạ Trung Quốc, giãi bày tâm can trước cảnh lý tưởng bị chà đạp.
Trí thức, ký giả, luật gia, nhà thơ, nhà văn… cũng như những nhà nông, ngư dân, cựu quân nhân chế độ cũ, bị bỏ rơi hay bị cướp đoạt, mọi người đĩnh đạc nói lên những cơn ác mộng của họ cũng như khát vọng được sống một cuộc đời bình yên, làm ăn ổn định, đàng hoàng, trong một xã hội « văn minh ».
Đạo diễn tác giả là người Pháp, một trong những người nước ngoài đầu tiên được cấp quốc tịch Việt Nam vì đã góp phần vào cuộc đấu tranh giành độc lập, vinh hạn được mang tới cho khán giả tiếng nói của những con người phi thường, đầy dũng cảm và thiết tha với đất nước của mình.
André Menras – Hồ Cương Quyết.